Kardeş Kıskançlığı...

   

  Kıskançlık duygusu her insanın doğasında var olan temel duygulardan biridir. Kimi insanda kendisini yoğun gösterirken kimi insanda ise fark edilmeyebilir. Bu durum tamamen duygunun uyarılmasıyla alakalıdır. 2-6 yaş çocukluk döneminde kendini göstermeye başlar genellikle. Bu yaş aralıklarında sezgileriyle ve duygularıyla hareket eden çocuğun eve gelen "kardeşi" algılaması ve bu durum karşısında  hissettiği duyguları anlaması zordur. Aileye yeni katılan bu kişiyi rakip olarak görür. Davranışları da buna göre şekillenir. Kardeş kıskançlığı her ailede görülebilir önemli olan kıskançlığın davranış bozukluğuna yol açmamasıdır.

                                                    *Kıskançlık öfkeli kaygı halidir.

    İlk çocuk anne babanın göz bebeğidir. Ailenin ilgi merkezidir. Bir kardeşin gelişi bu saltanatın sona ermesi anlamına gelir. Çocuk anne babasının ilgisini yeni kardeşiyle paylaşmak zorunda kalır. Bunu kabullenmekte güçlük yaşar. Kardeşler arası kıskançlık ve rekabet normal bir durumdur. Ancak kıskançlık duygusunun çok şiddetli olması ve saldırganlığa dönüşmesi doğal değildir. Kıskançlığı anormal hale getiren anne baba tutumlarıdır. Anne babanın o güne kadar ki davrandıklarından farklı davranmaya başlamaları çocukta yolunda gitmeyen şeyler olduğu izlenimini bırakır. Annenin hamileliğinden itibaren değişen davranış şekilleri çocuk tarafından hemen fark edilir. Annenin hamilelikle beraber eskisi kadar çocuğuyla ilgilenmemesi de süreci hızlandırır. Çocuklar arasındaki yaş farkının az olması da kıskançlığın şiddetini artırabilir.

Kardeş kıskançlığının belirtileri

- Kardeşin gelmesiyle birlikte alt ıslatma ve parmak emme davranışları görülebilir.

- Eskisi kadar sevilmediğini düşünüp içine kapanabilir.

- Az yemeye başlarlar hatta zayıflama görülebilir.

- Yalnız uyuyamadıklarını, kabus gördüklerini söylerler.

- Anne babanın ilgisini çekmek için olmadık isteklerde bulunabilir.

- Öfkelenebilir, ağlayabilirler. 

- Bebeksi davranışlara dönüş görülebilir.

Ailelere öneriler 

• Bebeğin gelişi önceden çocuğa uygun bir dille anlatılmalıdır. Kardeşin ne demek olduğu anlayabileceği şekilde söylenmelidir.
• Bebeğin gelişiyle ilgili abartılı davranışlarda ve söylemlerde bulunulmamalıdır.
• Bebeğin ihtiyaçlarının fazla olması sebebiyle onunla daha fazla ilgilenmeleri gerektiği çocuğa anlatılmalıdır.
• Bebekle ilgilenirken büyükten ilgi tamamen çekilmemelidir.
• Çocuğun yanında bebeği aşırı sevgi gösterilerinden kaçınılmalıdır.
• Kardeşler arası kıyaslama asla yapılmamalıdır.
• Bebeğin bakımıyla ilgili işlerde kardeşinin de yardım etmesi sağlanabilir.
• Çocuk sahip olduğu kıskançlık duygusu sebebiyle suçlanmamalıdır.
• Büyük çocukla nitelikli zaman geçirilmeli, ona özel olduğu hissettirilmelidir.
• Çocuğa "sen artık abi/abla oldun" gibi sorumluluklar yüklenmemelidir.
• Çocuklara eşit davranmak doğru değildir çünkü her çocuğun gelişim ihtiyaçları farklıdır. Her çocuğa adil davranılmalıdır.
• Çocuğun evdeki günlük yaşantısı mümkün olduğunca değiştirilmemelidir.
• Annenin hamileliğiyle birlikte büyük çocukla ilgili sorumlulukları babanın alması sonraki süreç için rahatlatıcı olabilir.
• Kardeşi olan çocuğa normalden daha farklı davranılmamalıdır. Ona ekstra oyuncaklar alıp şımartılmamalıdır.
• Çocuk kardeşine zarar veriyorsa şiddetli tepki gösterilmeden sakince oradan uzaklaştırılmalı ve davranışının yanlış olduğu anlatılmalıdır.
• Kardeşler arasındaki çatışmalarda taraf olunmamalıdır.
• Her çocuğun kendine özel eşyaları vardır, paylaşmak zorunda değillerdir.
• Büyük çocuğu evden ayrı bir yerde bırakmak (aile büyüklerine, kreşe vb.) doğru değildir.
• Kardeş kıskançlığı oluşturmak istemeyen aileler kardeşler arası ilişkilerde gerçekçi ve doğal olmalıdırlar.