0-1 Yaş Dönemi Özellikleri

 

     Çocukların yaşadığı gelişimsel dönemler, ebeveynler tarafından dikkatli şekilde gözlemlendiğinde birçok konuda ipucu verebilmektedir. Ebeveynlerin çocukların zihinsel gelişimini desteklemek adına sağlık problemleri konusunda duyarlı olmaları gerekmektedir. Çocuğun beslenmesini yaşına uygun olup olmaması, ateşli hastalıklar ve zararlı maddelerden uzak tutulması (boya, temizlik maddesi vb.) önemlidir. Dil gelişimi açısından çocuğa baskı yapacak boyutta bir istek duyulması ebeveynlerin sık düştüğü hatalardan biridir. Bu baskı çocukta kaygıya sebep olabilmekte ve konuşma sürecini daha da ileri yaşlara sarkıtabilmektedir.

     Unutulmaması gereken bir diğer nokta tablet, telefon ve televizyon gibi araçlara sık maruz kalan çocuklarda dil gelişiminde aksaklıkların yaşanabileceğidir. 0-1 yaş döneminde dünyayla olan ilk sosyal bağların oluşması sebebiyle ailenin çocuğa göstereceği ilgi ve sevgi çocukta doğru bir sosyal gelişimin başlangıç adımı olmaktadır. Güven duygusunun temellerinin atıldığı bu dönem, özellikle anne-çocuk iletişimin doğru şekilde ilerlemesi adına kilit dönemdir. 0-1 yaş döneminde çocukların gelişimlerinde bir aksama olması halinde bu durumun erken fark edilmesi, tedaviye başlama ve süreci kolay atlatma açısından oldukça önemlidir. Gelişim süreci içinde oluşabilecek sorunlar çocuğun psikolojik açıdan da zarar görmesine sebep olabilmektedir. Bu çerçevede ebeveynlerin çocuklarının geçirdiği gelişim dönemlerine ait özellikleri bilmesi gerekmektedir. Gelişim dönemleri, motor gelişim, sosyal- duygusal gelişim, dil gelişimi ve bilişsel gelişim olarak dört ayrı başlık altında incelenebilir.

Motor Gelişimi

1.     Başını dik tutabilir. (0-3 Ay)

2.     Kollarını simetrik olarak sallayabilir.

3.     Ellerini açıp kapatabilir.

4.     Yakalama refleksi görülür.

5.     Yakınındaki nesnelere uzanmaya çalışır.

6.     Uzandığı nesneleri yakalayabilir. (4-5 Ay)

7.     Yatma pozisyonundayken ters pozisyona dönebilir.

8.     Bacaklarını sürekli hızlı şekilde hareket ettirebilir.

9.     Destekle uzun süre oturabilir. (6-7 Ay)

10.   Oturma pozisyonundayken emekle pozisyonuna geçebilir ve emekleyebilir.

11.   Destekle ayağa kalkabilir. (8-9 Ay)

12.   Desteksiz oturabilir.

13.   Uzun süre oturabilir. (10-12 Ay)

14.   Tek başına desteksiz yürüyebilir.

Sosyal- Duygusal Gelişim

1.     Çevresinde fark ettiği seslere tepki verir ve gülümseyebilir. (0-3 Ay)

2.     Yabancı kişilerle tanıdığı kişileri ayırt edebilir. (4-5 Ay)

3.     Hoşlanmadığı bir durum olduğunda kızdığını belirten sesler çıkarabilir. (6-9 Ay)

4.     Nesneleri eline alıp inceler ve sallayıp ses çıkarabilir.

5.     Tanıdığı kişilere karşı olumlu tavırlar sergileyebilir. (10-12 Ay)

6.     Çevresinde tanımadığı kişiler olduğunda endişelenebilir.

Dil Gelişimi

           1. Kuş cıvıltısına benzer sesler çıkarabilir. (0-3 Ay)

2.     Tek heceli anlamı olmayan sesler çıkarabilir. ( 4-6 Ay)

3.     İlgiyi üstüne toplamak için bağırabilir.

4.     Tek heceli sözcükleri çıkarabilir.

5.     “Baba”, “Dede” gibi anlamlı sözcükler söylemeye başlayabilir. (9-12 Ay)

6.     Başkasının konuşmalarına tepki olarak değişik sesler çıkarabilir.

Bilişsel Gelişim

1.     Tanıdık bir ses duyduğunda kafasını çevirebilir. ( 0-3 Ay)

2.     Görüş alanı içinde olan parlak nesneleri fark edebilir.

3.     Annesinin yüzünü diğer kişilerin yüzünden ayırabilir.

4.     İsmi söylendiğinde o tarafa doğru dönebilir. ( 4-6 Ay)

5.     Hangi sesin kime ait olduğunu fark edebilir.

6.     İstenildiğinde “Baş Baş” gibi basit hareketleri tekrarlayabilir. (8- 9 Ay)

7.     Tuttuğu bir nesneyi “Ver” denildiğinde verebilir.

8.     “Hayır” denildiğinde anlayabilir. (10-12 Ay)

9.     Günlük hayat içinde kullanılan sözcükleri anladığını belli edebilir.

10.   Yeni nesneler keşfedebilir.