Teknoloji Bağımlılığı

 

    Teknoloji bağımlılığı; televizyon, bilgisayar, internet, video oyunları ve mobil cihazların aşırı kullanım sonucunda bireyin, teknolojinin zararlı etkileriyle karşılaştığı bir çeşit dürtü kontrol bozukluğudur. Teknoloji bağımlılığı çağımız için yepyeni bir sorundur. Bundan yaklaşık 30 yıl öncesine kadar böyle bir sorundan bahsetmek mümkün değildi. Günümüzde teknolojik aletlerin çevremizi sarmasıyla böyle bir sorun da kaçınılmaz olarak karşımıza çıkmıştır. Teknolojinin insan hayatına kattığı sayısı faydalar var. Ancak kişinin teknoloji kullanımı üzerinde kontrolünün kaybolması ve ölçüsüz kullanımı çok ciddi zararlara yol açabilmektedir. Teknoloji bağımlılığı diğer bağımlılıklarda olduğu gibi kişinin bağımlısı olduğu teknolojik ürüne ulaşamadığında yoksunluk yaşadığı bir durum olarak tanımlanır. Teknolojinin en önemli nimetleri; bilgisayarlar, tabletler, akıllı telefonlar, ve internet insanların hayatına artık doğar doğmaz girmektedir. Her geçen gün artan işlevleri sayesinde insanlığın vazgeçilmez birer parçası haline gelmiştir. Her şeyde olduğu gibi doğru kullanılmadığında özellikle çocuklar için tehlikeli sonuçları olan mecralara dönüşebilmektedir. Geçmiş zamanlarda çocukların sokaklarda, parklarda arkadaşlarıyla geçirdikleri zamanın büyük bir kısmı teknolojik gelişmelerle birlikte ekranlara taşınmıştır. Ekran, günümüz çocuklarının vazgeçilmez bir parçası haline gelmiştir. Kimi çocuklarda televizyon, kimilerinde ise telefon, tablet veya bilgisayar ekranları zamanlarının büyük kısmını harcadıkları yerler haline gelmiştir. Anne babalar da çocuklarının bu ölçüsüz teknoloji kullanımları karşısında endişeye kapılmaktadırlar. Çocuklarının uygunsuz sitelere girmelerinden, şiddet içerikli oyunlar oynayıp saldırgan davranmalarından, derslerini ihmal etmelerinden, yalnızlaşmalarından ve bağımlılık sahibi olmalarından dolayı büyük bir kaygı duymaktalar. Teknolojinin nasıl kullanıldığına bağlı olarak çocukların hayatını ve kişiliklerini olumlu ya da olumsuz etkileyebilir. Buradaki en temel nokta çocukların teknoloji karşısında geçirdikleri süreyi sınırlı tutmaktır. 

Çocuklar ekran başında ne kadar vakit geçirmelidir?

Çocukların gün içerisinde ekran başında geçirecekleri azami süreler aşağıdaki gibi olmalıdır:

0-3 Yaş: Mümkün olduğunca ekranlardan uzak tutulmalıdır.

3-6 Yaş: Günlük süre 30 dakikayı geçmemelidir.

6-9 Yaş: Günlük süre 45 dakikayı geçmemelidir.

9-12Yaş: Günlük süre 90 dakikayı geçmemelidir.

12+ Yaş: Günlük süre en fazla 2 saat olmalıdır. 

Teknoloji bağımlılığının belirtileri nelerdir?

* Gece geç saatlere kadar bilgisayar başında kalmak

* Birkaç dakikalığına oturup saatlerce zaman harcamak

* Uzun süre ekran karşısında kalmaktan fiziksel sorunların başlaması

* Teknolojik aletlerden uzak kalındığında gergin olmak, yoksunluk belirtileri göstermek

* Ekranda vakit geçirmek için derslerinden ve yemek saatlerinden ödün vermek

Teknoloji bağımlılığının neden olduğu sorunlar?

• Fiziksel duruşta bozukluklar
• Boyun başta olmak üzere yaşanılan kas ağrıları
• Halsizlik, uyuşukluk
• Gözlerde yanma, sulanma, batmalar
• Ders başarısında düşüş
• Uykularda yaşanılan problemler
• İştahsızlık, sağlıksız beslenme, zayıflamak ya da obezite
• Asosyal bir yaşam, yalnızlık
• Suçluluk duygusu
• Zamanı planlayamamak
• Sorumluluklarını yerine getirmemek, ertelemek
• Günlük işlerden çabuk sıkılmak
• Dil ve konuşma becerilerinde gerilik
• Aile içi iletişim kopuklukları
• Dikkat eksikliği

*Teknoloji faydalı bir hizmetkar, tehlikeli bir hükümdardır.

Aileler neler yapmalıdır?

- Çocukların kontrolsüz ve uzun süreler ekranda kalmalarına izin vermeyin.

- Çocuklarınızın arkadaşları ile doğal yollarla görüşmelerini sağlayın, sosyalleşmelerine fırsat verin.

- Teknoloji kullanımında kötü örnek olmayın, önce siz bu kuralları kendinize uygulayın.

- Çocukları susturmak ya da yemek yedirmek için tablet, televizyon, akıllı telefon gibi araçları kullanmayın. Teknolojik ürünleri çocuk bakıcısı olarak kullanmayın.

- Günlük ekran sürelerini belirleyin ve çocuğunuzun uymasını sağlayın.

- Çocuklarınızı yetenek ve ilgi alanlarına göre sportif faaliyetlere yönlendirin.

- Çocuğunuzun bilgisayar kullanımını kontrol edin ve sanal ortamdaki arkadaşlarını tanıyın.

- Bilgisayarda ve diğer teknolojik ürünlerde güvenli internet uygulamalarının olmasına dikkat edin.

- Televizyonda ve internette seyredeceğiniz programlar konusunda seçici olun.

- Teknolojik aletlerin aileyle geçirilen zaman ya da oyun saatlerinin yerini almasına izin vermeyin.

- Teknolojiyi bir oyun değil de bilgiye ulaşma aracı olarak kullanmasını öğretin. Yararlı yönlerini keşfetmesini sağlayın.

- Aile içi bağları ve iletişimi artırın.

- Bilgisayarı ve teknolojik aletleri evin herkese açık bölümünde kullandırın.

- Yasaklar getirmeyin, sınırlamalar koyun ve seçenekler sunun.

- Teknolojik ürünleri birer ödül ve ceza aracı olarak kullanmayın.