Tuvalet eğitimi de emekleme, yürüme ve konuşma gibi bir gelişimsel bir süreçtir. Tuvalet eğitimi için ideal bir yaş yoktur. Bu tamamen çocuğun fizyolojik ve duygusal gelişimiyle ilgilidir. Çocuklarda mesane ve bağırsak kontrolü ancak 18 aydan itibaren başlar. Dolayısıyla tuvalet eğitiminin başlama yaşı da bu döneme denk gelir. Çocuklar genel olarak 18-24 ay arasında tuvalet eğitimine hazırdırlar. Bazı çocuklar da bu durum 48 aya kadar varabilmektedir. Tuvalet eğitimine başlayabilmek için öncelikle çocuğun duygusal olarak hazır olması gerekir. Böyle bir eğitimi kabul etmeli ve ailesiyle inatlaşmamalıdır. Çocuğun ruhsal olarak da rahat bir dönemine denk getirilmelidir. Çocuk stresli bir dönemde ise eğitime ara verilmelidir. Çocuğun mutlaka kendini bir şekilde ifade edecek kadar birkaç kelime bilmesi ya da en azından beden diliyle derdini anlatabilmesi gerekmektedir. Tuvalet eğitiminde çocuk kadar, eğitimi verecek kişinin de bu sürece hazır olması gerekir. Tuvalet eğitimine başlamak için çocuğun, fizyolojik olarak kas gelişimini tamamlamış, gelişimsel olarak kendini ifade edebilecek seviyeye gelmiş olması aynı zamanda psikolojik olarak sağlıklı bir dönemde olması beklenmelidir. Zamanından önce verilmeye çalışılan tuvalet eğitimi çocukta kaygı başta olmak üzere çeşitli ruhsal sorunlara neden olabilmektedir.
Çocuğunuzun tuvalet eğitimine hazır olduğunu gösteren işaretler
- 18 aylık ve üstündeyse
- Altına yaptığında kendini rahatsız hissediyorsa
- Tuvaletini yaparken koltuk ve perde arkalarına gizleniyorsa veya başka odalara gidiyorsa
- Gün boyunca bezi en az 2 saat kuru kalıyorsa
- Kısa bir uykudan sonra bezi kuru kalıyorsa
- Tuvaletinin geldiğini belli ediyorsa
- Basit yönergeleri anlıyorsa
- Lazımlık veya oturağına ilgi duyuyorsa
- Altındaki kıyafeti rahat giyip çıkartabiliyorsa
- Tuvaletini kısa bir süre de olsa tutabiliyorsa, artık çocuğunuz tuvalet eğitimine hazır demektir.
Tuvalet eğitimine başladığınızda...
Çocuğa uygun bir lazımlık almak gerekir. Hatta lazımlık alışverişi çocukla birlikte de yapılabilir. Lazımlığı oyun oynadığı odaya yerleştirin. Oyun oynarken, televizyon izlerken üstüne oturmasına izin verin. Çocuğu bu konuda asla oturması için zorlamamak gerekir. Tuvalet ihtiyacı olunca söylemesi için cesaretlendirmek gerekir. Oyuncaklarıyla oyun oynayarak lazımlığın nasıl kullanılacağı gösterilebilir. Lazımlığın yeri sabit olmalıdır. İhtiyaç olduğunda çocuk yerini bilmelidir. Çocuk alışıp sevdikten sonra lazımlık tuvalet ya da banyoya konulabilir. En geç 2 saatte bir çocuğu lazımlığa götürmek gerekir. Çocuğun tuvaletini yaptığı zamanları takip etmek önemlidir. Bu sırada tuvaletinin geldiğini beden halinden anlayabilirsiniz. Bezi çıkartılmalı ve lazımlığa oturtulması sağlanmalıdır. Lazımlıklar yere yakın olduğu için klozete göre daha güven vericidir. Eğer klozete oturtuluyorsa önceden çocuklara uygun bir klozet kapağı alınmalıdır. Ayrıca çocuğun ayakları boşlukta kalmamalı, ayaklarını basabileceği bir masa vb. bir şey konmalıdır. Bu yaştaki çocuklarda klozetin içindeki deliğe düşme korkusu yaşanabilir. Ayaklarının yere değmesi güven duygusu oluşturacaktır. Bu süreçlerde çocukla iletişim kurmak önemlidir. Çocuğa kaka, çiş, tuvalet gibi terimler öğretilmelidir. Çocuk tuvalete oturduğunda onunla besinlerin sindirilmesi ve boşaltımı hakkında anlayabileceği dilden konuşulabilir. Çocuklar bu eğitim boyunca ara ara altlarına kaçırmaya devam edeceklerdir. Bu durumlarda onlara kızmamak gerekir. Cesaretleri kırılmamalıdır. Çocuk tuvaletini yaptığında "aferin" gibi sözel ödüllendirmeler yapılabilir. Çocuğun yanında büyükler aranarak tuvaletini yaptığı söylenebilir. Tuvalet eğitimine başlandıktan sonra bez tekrar takılmamalıdır. Bu durum eğitimin tamamlanmasını engeller. Bu süreçte çocuğa rahat kıyafetler giydirilmelidir. Çocuk tuvaleti geldiğinde hemen altını çıkarabilmelidir. Gece de gündüz de bez bırakma süreci aynı olmalıdır. Gece yatarken çocuğa bu süreçte bez takılmamalıdır. Bunun yerine yatağa koruyucu çarşaflar serilebilir. Çocuk gece tuvaletini de aynı süreçte öğrenmelidir. Yatmadan 2 saat önce çocuğa sıvı şeyler tükettirilmemelidir. Yattıktan 2 saat sonra kaldırılıp tuvaleti yapması sağlanmalıdır. Tuvalet eğitiminde gece altını ıslatma 5 yaşına kadar normal sayılır. Tuvalet eğitiminde yaşanılan kazalarda çocuğun üstünü kendinin değiştirmesine izin verin. Onu yargılamayın. Çocukların kendi kakalarını izlemelerine engel olun. Bu yaştaki bazı çocuklar kendi kakalarından korkabilirler. Bu süreçte çocuklara hijyen kurallarının da öğretilmesi gerekir. Tuvalet kağıdını kullanmayı ve elleri yıkamayı öğretin. Bu süreçte sabırlı olmak gerekir. Kimi çocuklar 1 ay içerisinde tuvalet eğitimini kazanırken kimilerinde bu süre 3-6 ayı bulabilmektedir. Tüm çabalara rağmen 4 yaşına kadar bu eğitimi kazanamamış çocukları muayene ettirmekte fayda vardır. Fizyolojik ya da duygusal sebeplerden bazı çocuklarda bu süreç uzayabilir. Anne babanın tüm bu süreci bir başarı ya da başarısızlık olarak görmemesi gerekir. Bu yüzden aşırı ödüllendirmelerden ve yaşanabilecek kazalarda cezalardan kaçınılmalıdır. Bu dönemi ebeveynler anlayış ve sabırla geçirmelidirler.
0 Yorumlar